Dat ik onlangs een vraag kreeg van een gewaardeerde zaakvoerster uit het Hasseltse die verkooppersoneel zoekt maar geen mensen vindt, dat heeft mij niet onberoerd gelaten. Hoe kan het dat sommigen zo moeilijk te motiveren zijn? Mens, waarom werk je niet?
Het verschil tussen verdiend loon en onverdiend loon is soms enorm en de ongelijkheid neemt toe.
Zolang een kapitalist met één druk op de knop meer kan verdienen dan wat jij en ik kunnen verdienen in één maand tijd en hierdoor onverdiend loon krijgt, is al langer een realiteit en geen fictie. Daar tegenover staat dat de netto verdiende lonen uit arbeid al jaren veel te laag zijn en niet meer de moeite lonen. Onverdiend loon dat in je schoot valt en waarop je geen noemenswaardige belastingen betaalt, is niet alleen onrechtvaardig maar creëert ook steeds meer ongelijkheid en ondermijnt de werkmotivatie en zelfs onze democratie.
Wat is nu eigenlijk verdiend werken?
Het is je arbeid toevoegen aan natuurlijke hulpbronnen waarmee je meerwaarde schept in functie van het algemeen belang. Stel je de hoeveelheid bullshit jobs voor die er de laatste 20 jaren zijn bijgekomen. Tijdens de crisisperiode hebben we maar al te goed gemerkt welke jobs onmisbaar en super waardevol zijn. Het westers kapitalisme is aan een grondige herziening toe. Het werkt niet meer. Je kan mensen niet meer gemotiveerd krijgen om voor een peulschil te werken in een bullshit job waar ze geen meerwaarde kunnen bieden. Mensen gaan ook niet meer aan de slag als er te weinig verschil is met het leefloon.
Waarom blijven wij dit tolereren?
We leven in een spiegelpaleis. Het nettoloon van de laagste lonen is niet noemenswaardig gestegen en het brutoloon is gekoppeld aan de consumptie index. In den beginne zaten hier 51 levensbelangrijke producten in, nu is dat niet meer te overzien. Er worden producten/diensten in vermeld die onze levenskwaliteit niet écht verbeteren. Integendeel, ze worden ons door de consumptie maatschappij opgedrongen en voorgesteld als levensnoodzakelijk, goedkoop verkrijgbaar dat wel maar zelden écht levensnoodzakelijk laat staan duurzaam.
Wat zou jij kiezen?
Een laag nettoloon waarmee je goedkope materialistische hebbedingetjes kan kopen die bijna gratis worden aangeboden maar de keuze is zeer beperkt of een degelijk correct nettoloon zodat je voldoende vrijheid hebt om voor kwaliteit en duurzaamheid te kiezen. Is dat laatste niet het meest democratisch? Een duurzaam beleid meet je niet af op het aantal inwoners die zich een elektrische wagen kunnen aanschaffen maar wel door de aantal politiekers die met de fiets naar een vergadering rijden. Ik denk ook aan Amerikaanse toestanden waar in sommige gebieden geen gezond voedsel meer te koop wordt aangeboden. Michelle Obama heeft haar levenswerk ervan gemaakt om gezinnen weer aan te zetten om gezond voedsel te kweken en te eten.
Dat is de belangrijkste reden waarom wij de ongelijkheid blijven tolereren omdat wij het nog steeds goed genoeg hebben en beter gesteld zijn dan de burgers in de middeleeuwen, waar ze één tiende moesten afdokken. Omdat we veel voorzieningen zogezegd gratis aangeboden krijgen denken we dat het goed is maar we kunnen niet meer kiezen.
Voor de ondernemers is dat ook geen gunstige evolutie en zo zijn we in een neerwaartse spiraal beland. De ondernemers en de medewerkers gaan hetzelfde lot tegemoet. De ongelijkheid is een aanslag op onze vrije keuze, onze democratie. Het liberaal gedachtengoed zegt dat liberalen streven naar een samenleving waarin burgers grote vrijheden genieten, zoals de burgerrechten die het individu beschermen en de macht van de staat en de kerk beperken. Ook streeft het liberalisme naar een vrije markt waarin de overheid zich terughoudend opstelt. Lees ik dat goed, ja hoor, toch wel maar er blijft straks maar weinig van over. Zoals mijn niet-westerse businesspartner 5 jaren geleden zei: "Ik kan meer ondernemend zijn dan jij omdat je zoveel regeltjes moet volgen dat het bijna niet meer haalbaar is".
Zo is het ook gesteld met onze arbeidsmarkt. Allerlei nepstatuten waarbij de zaakvoerder zoveel administratie moet doen, dat hij het opgeeft. Inspanningen die weinig of niets opleveren maar wel bullshit jobs om te controleren op die regeltjes. Een controleur die controleert of de controleur zijn werk goed doet!
Laten we terug meer aandacht richten op verdiend loon uit arbeid voor duurzaam profijt.
Stel je eens voor dat medewerkers voor knelpuntberoepen dubbel zoveel netto zouden overhouden? Zouden dat dan nog knelpuntberoepen zijn???
Mensen hebben genoeg werkmotivatie en willen hiermee investeren in hun eigen wel-zijn en ze kunnen duurzaam zijn als ze daartoe de middelen hebben. Economen zouden zich best ook eens verdiepen in antropologie en filosofie om ondernemers en medewerkers met vernieuwende ideeën op een holistische wijze te inspireren. Want economie zonder ecologie is niet duurzaam. Gratis is een illusie en daar kan een ondernemer geen verdienmodel van maken.
Wil jij eens brainstormen over duurzame business modellen, neem dan contact voor een online gesprek of download onze business planner.
Ready to take the next step?
Nicole V.
Chief officer for happy profit.
